Op 1 januari 2012 zijn een aantal regels inzake het huwelijks-vermogensrecht gewijzigd. Eén van die wijzigingen betreft het moment waarop de ontbinding van de gemeenschap van goederen plaatsvindt.
Sinds die datum is het zo dat, zodra het verzoek tot echtscheiding is ingediend bij en geregistreerd door de rechtbank, de gemeenschap van goederen is ontbonden. Tot 1 januari 2012 was het zo dat de ontbinding plaats vond tegelijk met de ontbinding van het huwelijk zelf oftewel op het moment dat de beschikking van de rechtbank bij de gemeente was verwerkt.
Wat betekent dit voor jou als makelaar?
Deze wijzigingen kunnen twee gevolgen hebben voor jouw dagelijkse praktijk. Ik denk dat de eerste niet zo veel voorstelt, maar toch wil ik die even aanstippen. De tweede consequentie is van meer praktisch belang.
Bestuursbevoegdheid:
Het eerste gevolg van de wijzigingen is dat na de ontbinding van de gemeenschap (dus de inschrijving bij de rechtbank van het verzoek tot echtscheiding) de bestuursbevoegdheid verandert. Dat betekent dat er een wijziging optreedt in wie moet tekenen om het registergoed te verkopen en te leveren.
Zou het te verkopen pand op naam van één van beide echtgenoten staan, dan is het tijdens het huwelijk zo dat alleen deze partij de koopovereenkomst hoeft te tekenen om van een rechtsgeldige koop te kunnen spreken. Hoogstens moet de ander toestemming geven als het om de echtelijke woning gaat als bedoeld in artikel 88 Boek 1 Burgerlijk wetboek.
Na inschrijving van het verzoek tot ontbinding van het huwelijk bij de rechtbank, zijn ineens beide echtgenoten samen beschikkingsbevoegd. Dus moeten ze allebei de koopovereenkomst tekenen om een rechtsgeldige koop tot stand te brengen.
In de praktijk zal dit niet zo’n groot probleem zijn, omdat de meeste makelaars altijd beide echtgenoten laten tekenen.
Aankoop van een nieuwe woning door de (toekomstige) ex-echtgeno(o)t(e)
Het tweede en voor jouw praktijk waarschijnlijk belangrijkere gevolg heeft te maken met de aankoop van één van de echtgenoten van een nieuwe woning.
Vóór 2012 was het namelijk zo dat zolang het huwelijk niet was ontbonden (dat wil zeggen de inschrijving van d eechtscheidingsbeschikking bij de gemeente was geregeld) de eigendom van de nieuwe woning in de gemeenschap van goederen viel.
Vaak adviseerde de notaris dan om de levering uit te stellen totdat de inschrijving bij de gemeente rond was omdat anders de koper en zijn ex-partner nog een verdelingsakte moesten tekenen om er voor te zorgen dat deze nieuwe woning ook juridisch volledig van de kopende ex-partner werd. Er moest dan uitgesteld worden totdat de echtscheidingsbeschikking was ingeschreven bij de gemeente.
Eigenlijk kon je stellen dat het probleem van de lang(er) lopende echtscheiding ineens het probleem werd van de verkoper omdat de levering moest worden uitgesteld.
Sinds 1 januari 2012 zijn, zoals gezegd, de regels veranderd. Zodra het verzoek tot echtscheiding is ingeschreven bij de rechtbank, is er een einde gekomen aan de gemeenschap van goederen. De nieuwe woning wordt dus niet meer gemeenschappelijk bezit. Dit brengt automatisch met zic mee dat de nieuwe woning na de ontbinding van het huwelijk niet meer verdeeld hoeft worden tussen de ex-echtgenoten.
Jij kunt dus als makelaar gewoon de koopovereenkomst laten tekenen nadat het verzoek tot ontbinding is ingeschreven bij de rechtbank, in plaats van af te wachten totdat de ontbinding bij de gemeente is geregistreerd!
Aandachtspunt
Er is nog één aandachtspunt. Als de koper, die dus nog in echtscheiding ligt, de woning wil aankopen met een nieuwe partner, dan zal waarschijnlijk de levering toch uitgesteld moeten worden.
Dat klinkt vreemd omdat ik net aangaf dat geleverd kan worden voordat de scheiding formeel rond is. Maar zolang de koper nog getrouwd is, gelden nog steeds de regels van artikel 88 Boek 1 Burgerlijk wetboek.
En daar is vermeld dat de ene echtgenoot de ander toestemming moet geven als die ander zich hoofdelijk als (mede-)schuldenaar verbindt. En zeker tegenwoordig zal de bank eisen dat de koper de financiering met zijn nieuwe partner hoofdelijk aan moet gaan.
Conclusie voor de praktijk
Met andere woorden: als man en/of vrouw het verzoek tot scheiding ingediend hebben bij de rechtbank, kunnen ze ieder afzonderlijk de koopovereenkomst tekenen van zijn of haar nieuwe woning. Ook kan de akte van levering bij de notaris worden gepasseerd voordat de echtscheiding is verwerkt bij de gemeente.
Maar als de man en/of de vrouw de nieuwe woning aankopen met hun nieuwe partner en de hypotheekschuld hoofdelijk wordt aangegaan, dan moet de toekomstige ex-echtgenoot ook de hypotheek-akte meetekenen in verband met artikel 88 BW. En dat kan soms emotioneel een stap te ver zijn waardoor de akten toch uitgesteld moeten worden totdat de echtscheiding formeel is vermeld bij de gemeente.
Mocht je een inhouse-lezing willen over dit en aanverwante onderwerpen, kun je altijd reageren op dit artikel. Met makelaars in Zuid-Limburg zal ik graag van gedachten wisselen, in beginsel zonder kosten. Is jouw kantoor buiten deze regio gelegen, dan zullen we over de kosten een afspraak moeten maken.
Laatste berichten van Ernst Loendersloot (toon alles)
- Koop je nu met 2 of 6 procent overdrachtsbelasting? - 23 augustus 2016
- Kan ik de notaris verbieden de courtage aan mijn makelaar te betalen? - 1 juni 2016
- Wanneer is een huis een woning? #overdrachtsbelasting - 12 april 2016
Interessant artikel. Mooi detail om dit te publiceren op valentijnsdag. Toch nog een paar vragen: De koop en levering kan dus na inschrijving gewoon plaats vinden en slechts de hypotheek vormt nog een probleem. Maar is dat probleem, zoals in het artikel omschreven, enkel emotioneel? Of krijgt de toekomstig ex-partner nog rechten en plichten door zijn of haar toestemming en meetekenen van de hyp-akte? En zo ja, hoe makelijk/moeilijk kan zij of hij daar van worden ontslaan?
Beste Barry,
De toestemming van de (toekomstige) ex-partner is alleen emotioneel een probleem.
Hij of zij is niet aansprakelijk voor de hypothecaire schuld.
Groeten Ernst Loendersloot
Goed artikel, ik was hier nog niet van op de hoogte.
Het hele ‘echtscheiding is nog niet rond verhaal’ heeft in het verleden nogal eens voor problemen gezorgd, dus een goede maatregel om de gemeenschap sneller te laten eindigen.